در ژوئیه ۲۰۱۱ کارگران کارخانه ویو مه در تسالونیسکی یونان به طور جمعی تصمیم به اشغال کارخانه ای گرفتند که در آن کار می کردند. این تصمیم بعد از بسته شدن کارخانه در اثر ورشکستگی گرفته شد. کارفرما کارخانه را بدون پرداخت غرامت به کارگران یا حتی پرداخت پول بازنشستگی آن ها تعطیل اعلام کرد. کاگران از ماه مه ۲۰۱۱ بعد از بسته شدن کارخانه دستمزدی دریافت نکردند. در ۱۲ فوریه ۲۰۱۳ بعد از حدود ۲ سال بیکاری و محافظت از کارخانه اشغال شده، کارگران کارخانه را بازگشائی و تحت کنترل کارگری تولید را دوباره آغاز کردند. بسرعت این کار کارگران به سمبلی از خود مدیریتی بین المللی تبدیل شد و برای بسیاری از کارگران بیکار شده یونان، راه جدیدی را گشود یعنی مصادره ابزار تولید، اداره کارخانه بدون رئیس، تولید کالاهایی که مورد نیاز است وتوزیع آن از طریق شبکه های همبستگی. شاید این شیوه برخورد برای هزاران کارگر بیکار شده یا در حال اعتصاب یا بلاتکلیف در ایران هم راهی برای نشان دادن توانائی شان باشد. راهی که به تجربه اش حتما خواهد ارزید. (۱)
دیمتریوس یکی از کارگران کارخانه می گوید: سود فوق العاده ای که ما بدست می آوریم به مردمی که نیاز دارند داده می شود. طرح ما ارائه کمک به مردم بیکار یا آن هائی است که بسیار نیازمندند”. ویدیوی زیر چگونگی کار این کارگران را در تصرف کارخانه، آغاز تولید و بعد آن نشان می دهد.
http://libcom.org/library/viome-self-organisation-greece-video
(۱) اشغال کارخانه با رویکردها و نقطه عزیمت های متفاوت سیاسی و اجتماعی تاریخاً در جنبش کارگری بین المللی جایگاهی خاص داشته است. در طول دو دهه اخیر رخدادهائی از نوع اهتمام شوراهای کارگری آرژانتین در مصادره و خودگردانی برخی کارخانه های تعطیل شده مانند زنون و … ، اقدام کارگران آلمان در اشغال یکی از واحدهای صنعتی تولید دوچرخه، عزم جزم کارگران فرانسوی در تصرف یکی از مراکز نسبتاً مهم صنعتی، جنبش تسخیر کارخانه در مکزیک و پیروزی چشمگیر کارگران کنتینانتال یا نمونه های مشابه و متعدد دیگر در سطحی وسیع میان کارگران طرح و گفتگو گردیده است. قصد ما در اینجا مطلقاً بازگوئی بحث های پیشین نیست. ما در این زمینه ها به تفصیل گفته ایم و نوشته ایم. آنچه اینجا قابل یادآوری می دانیم این است که مبارزه برای تصرف کارخانه ها در شرائط مختلف و در هر کجا که کارگران توان آن را دارا باشند به طور قطع یک ساز و کار مهم جنبش ضد سرمایه داری طبقه کارگر است. مسأله اساسی در این گذر آن است که همه یا اکثریت قریب به اتفاق خیزش های کارگری برای اشغال مراکز کار و تولید از جمله اقدامات بالا در دهه های اخیر هیچ کدام از این منظر و به عنوان یک ساز و کار واقعی جنبش شورائی سرمایه ستیز طبقه کارگر انجام نگرفته است. روال متعارف کار چنین بوده است که کارخانه هائی زیر فشار بحران سهمگین سرمایه داری به ورطه تعطیل می رفته اند. کارگران بیکار می شده اند و مبارزات آنها برای بازگشت به کار یا حتی گرفتن بیمه بیکاری به بن بست می رسیده است. در چنین مواردی جمعیت وسیع بیکاران دست به کار اشغال کارخانه متروکه شده و در پرتو اتحاد و همدلی شورائی خود موفق به راه اندازی مرکز کار، تضمین اشتغال و رهائی موقت خانواده های خود از چنگال قهر مرگ ناشی از گرسنگی شده اند. اقدام کارگران در همه این موارد بدون هیچ تردید قابل ستایش و ارج است. وظیفه هر کارگر، هر فعال جنبش کارگری و هر عضو جنبش ضد سرمایه داری طبقه کارگر است که با تمامی توان از این نوع خیزش ها، مبارزات و اقدامات کارگران در هر کجای این جهان حمایت نماید و از هیچ تلاشی برای پیروزی آنها دریغ نورزد. این ها همه در زمره بدیهی ترین حقایق هستند. با همه این ها بحث اصلی آن است که اشغال کارخانه با این نقطه عزیمت، از این منظر، محدود به همین اندازه و محصور در همین داربست تا آنچه که تصرف مرکز کار به مثابه یک راهکار پویای جنبش شورائی سرمایه ستیز طبقه کارگر است فاصله بسیار طولانی دارد. اشغال کارخانه با رویکرد اخیر امری ویژه کارگاههای متروکه و منحصر به شرائط خاص حاکم بر این نوع واحدها نیست. بلکه حلقه ای پیوسته و ارگانیک از زنجیره سراسری پیکار توده های کارگر در کار سازمانیابی جنبش شورائی سراسری خود و اعمال قدرت متشکل و متحد طبقاتی خویش علیه سرمایه است. منطق کلام جنبش شورائی ضد سرمایه داری در رویکرد تسخیر مرکز کار این است که کارخانه و کل سرمایه ها محصول کار و استثمار ما و طبقه ماست. سرمایه داران و دولت سرمایه با تبدیل حاصل استثمار و رنج و کار ما به سرمایه، جهان هستی را بر سر ما آوار کرده اند و ما را از همه چیز، از هستی انسانی خویش ساقط نموده اند. ما در پروسه پیکار علیه سرمایه و به عنوان یک حلقه از زنجیره سراسری اعمال قدرت علیه سرمایه، تصرف کارگاه را حق مسلم و مفروض خود می بینیم و دست به کار انجامش می گردیم. تصرف کارخانه از این منظر یک تاکتیک واقعی جنبش شورائی سراسری ضد سرمایه داری است و این جنبش در هر کجا که بتواند آن را پی می گیرد، تبلیغ می کند و برای توسعه اش برنامه ریزی می نماید.
سایت سیمای سوسیالیسم
www.simayesocialism.com
آگوست ۲۰۱۳
