پیش از پرداختن به اعتراضات کارگران پلی اکریل طی یک ماه گذشته ، لازم است به این نکته اشاره کنیم که اعتراضات کارگری
مختص این واحد تولیدی نمی باشد. هم اکنون کارگران بسیاری در شهرهای مختلف در حال مبارزه برای احقاق بخش هایی از مطالبات خود از صاحبان سرمایه و نظام حاکم هستند. کارگران پتروشیمی به دلیل پایین بودن دستمزد دست به اعتراض زده اند. کارگران تراکتور سازی در شمال غربی کشور برای خواست ها و مطالبات خود معترضند. کارگران سد داریان در پاوه دست از کار کشیده اند. کارگران لبنیات کوهرنگ به خاطر تعویق افتادن دستمزد و بیکارسازی معترض هستند. این ها تنها نمونه هایی از اعتراضات کارگری است. کارگران واحدهای صنعتی کوچک بسیاری نیز هستند که صدای اعتراضشان به هیچ کس رسیده نمی شود. این اعتراضات اگرچه به صورت پراکنده وجود دارند، اما همگی برآمده از بحران های سرمایه می باشند و سرمایه داری در شرایط موجود راهی جز افزایش فشارها بر کارگران برای حفظ سود و افزایش انباشت سرمایه ندارد. کارگران نیز برای رهایی از این وضعیت چاره ای جز متشکل شدن و همسو کردن اعتراضات پراکنده ی خود علیه سرمایه داری و برده گی مزدی نخواهند داشت. این در حالیست که بخش هایی از کارگران هنوز برای به سرانجام رساندن اعتراضات و دستیابی به حداقل هایشان سرگردان اداره ی کار و فرمانداری شهر و استان خود هستند. گفته های یکی از کارگران کارخانه پلی اکریل در باره ی تلاششان برای بازگشت به کار یکی از همکارانشان خود گواه بی اثر بودن این دست از اقدامات است: « در این مدت حتی یکی از کارگران نیز به دلیل مشکلات شخصی مدیر عامل با او اخراج شد. برای حل این مشکلات نمایندگان کارگران با رییس اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان و نمایدگان مجلس صحبت کردند اما آنها هم می‌گویند دست ما از لحاظ قانونی بسته است و پایان قرارداد یعنی پایان همکاری و نمی‌توانند خارج از قوانین با شرکت برخورد کنند! » متوسل شدن به نهادهایی که در خدمت سرمایه و تولید ارزش اضافی هستند راه به جایی نمی برد. جواب امروز و فردا به کارگران معترض از سوی نهادهای وابسته، حداقل کاری که می کند، باعث متفرق شدن کارگران می شود. در صورتی که اگر همین کارگران در کارخانجات و شهرهای مختلف، با اتکا به نیروی خودشان در صدد همبستگی و اتحاد برآیند و شوراهای ضد سرمایه داری خود را تدارک ببینند، از قدرت بزرگتری برخوردار خواهند شد و با اتکا به این همبستگی می توانند صاحبان سرمایه و حاکمیت سرمایه را به عقب نشینی وادار کنند.
شرکت پلی اکریل در ۲۴ مرداد سال۵۳ بصورت مشارکت بین بخش خصوصی و تعدادی از بانک های تخصصی ایرانی و شرکت ˈدوپان دونمورسˈ آمریکا تاسیس شد و در سال ۵۷ به بهره برداری رسید. در ابتدا نهادهای وابسته به دولت سرمایه مدیریت تولید ارزش اضافی را به دست گرفتند و نهایتا در سال ۸۳ این شرکت در زمره شرکت های خصوصی قرار گرفت. این کارخانه یکی از عمده ترین تولید کننده های مواد اولیه صنایع نساجی به حساب می آید.
در حال حاضر، مدیر عامل فعلی کارخانه، کریم فروزان به همراه هیئت مدیره قصد اجرای طرح کوچک سازی شرکت و تقسیم آن به شرکت های کوچک تر را دارند. این در حالیست که کارگران به این اقدام اعتراض کرده و پیاده سازی چنین طرح هایی را موجب حذف مزایا و آغاز اخراج ها و کوتاه تر کردن قراردادهایشان می دانند. « تکه تکه کردن کارخانه » ضمن اینکه یکپاچگی کارگران و اتحاد آنان را در محیط کار از بین می برد و رقابت در میان کارگران را ایجاد می کند، همچنین بهانه ای است برای کارفرما تا با بستن قراردادهای جدید، فشار بیشتری به کارگران وارد آورد. بنا بر گفته ی یکی از کارگران، قراردادهای یک ساله را ۶ ماهه و قراردادهای ۳ ماهه را ۱ ماهه کنند و حتی کارگرانی که به وضعیت کار و شرایطشان اعتراض داشتند را اخراج کنند.
فروزان، مدیرعامل فعلی کارخانه، به خوبی و صراحتا در صحبت های خود در مسجد کارخانه هدف سرمایه دار خصوصی را کسب سود عنوان می کند و به دور از هر حاشیه ای واقعیت را اقرار می کند:
«وقتی یک مالک جایی را می خرد برای به دست آوردن سود است و سود کی حاصل می شود؟ از کار و تولید. هدف شرکت پلی اکریل نیزسود است و سود در سایه ی بقاء و تولید حاصل می شود. بقاء و حیثیت شرکت به ساختمان و دستگاه آن نیست بلکه به تولید و نیروی انسانی است. یک سال پیش ۲۷ کارشناس برای قیمت گذاری به شرکت آمدند آنها در گزارش خود پس از ذکر قیمت گفتند:این قیمت، قیمت در زمان کار کردن کارخانه است و در زمان عدم کار، کارخانه آهن پاره ای بیش نیست و ارزشی ندارد.» فروزان صادقانه سود را هدف سرمایه گذار می داند و کار کارگران را عامل ارزش افرینی و تحقق سود معرفی می کند و در ادامه از کارگران می خواهد در این سودآفرینی برای او همکاری بیشتری کنند! خود را قربانی سیاست های وی برای افزایش سود آوری شرکت کنند و مطیع و فرمان بردار باشند تا مبادا کارخانه و ابزار تولید از حرکت باز ایستد و مستهلک شود. اگر قراردادهای یکساله شان ۳ ماهه می شود، اعتراضی نکنند و اگر مزایا و بن هایشان قطع می شود، حرفی نزنند و اگر همکارشان اخراج می شود، به افزایش سودآوری شرکت فکر کنند!
به واقع باید گفت، هدف سرمایه داران چه خصوصی و چه دولتی و چه وابسته به نهادهای حاکمیت سرمایه داری، تولید ارزش اضافی است و برای رسیدن به هدفش سعی می کند کارگران را با دستمزد کم به کار گمارد، قراردادهای کوتاه مدت ببندد تا در شرایط لازم، کارگران معترض را اخراج کند.
در حال حاضر ۴ نفر از کارگران معترض پلی اکریل بازداشت شده اند. بقیه کارگران نیز به اخراج و برخوردهای امنیتی تهدید شده اند. حتی اگر صاحبان سرمایه پلی اکریل به خواست ها و مطالبات کارگران تن ندهند، مبارزه ی پیگیر و مداوم کارگران، به عنوان بخشی از تاریخ مبارزاتی کارگران ثبت خواهد شد و رسوایی نهادهای سرمایه همچون اداره کار را نمایان خواهد کرد. جلساتی که با فرماندار و نمایندگان مجلس و رئیس اداره کار برگزار شد نتیجه ای جز برخوردهای امنیتی با کارگران به همراه نداشته است. از نظر عاملین سرمایه، دخالت در اوضاع داخلی شرکت های خصوصی خارج از اختیارات آنان است. اما دفاع از حق کارفرما در اخراج نیروی کار به دلیل مشکلات شخصی و اتمام زمان قرارداد را وظیفه ی خود می دانند!
کارگران پل اکریل قبل از دیگر خواست های خود، آزادی همکارانشان را باید در اولویت مطالباتشان قرار دهند. اما نباید فراموش کرد که قراردادهای کوتاه مدت نیز دست صاحبان سرمایه را برای تصفیه حساب و اخراج کارگران باز خواهد گذاشت. برای حذف قراردادهای کوتاه مدت ۳ ماهه و یک ماهه با تکیه بر اتحاد و همبستگی خود باید پای فشرد و مانع از متلاشی کردن شرکت و رسیدن صاحبان سرمایه به اهدافشان شد.
امید خرم
