از: “د هوک” (The Hook)
ترجمه: بابک کسرایی
مقدمه وبسایت مارکسیست دات کام: ما این مقاله را از یکی از خوانندگان وبسایت در مورد مبارزه کارگران شرکت تکل در ترکیه دریافت کردیم که همچنان ادامه دارد. تکل از شرکتهای تولید تنباکو و الکل است که اعلام تعطیل کارخانه هایی را کرده که بر ۱۲ هزار کارگر اثر میگذارد. این مبارزه ای بسیار رزمنده است و محق توجه و حمایت کارگران سراسر جهان است.
***
“سردبیر عزیز مارکسیست دات کام،
“این مقاله ای است که من در مورد وضعیت مقاومت کارگران شرکت تکل در ترکیه نوشته ام. امروز (۱۵ ژانویه) خانواده های ۱۲ هزار کارگر به پایتخت، آنکارا، آمده اند تا به مقاومت بپیوندند. برنامه چنین است: ۱۲ هزار کارگر با خانواده هایشان بست نشینی سه روزه ای را آغاز میکنند؛ سپس اعتصاب غذای ۳ روزه ایی را انجام میدهند. اگر همچنان موفق به پاسخ گرفتن از دولت به خواسته هایشان نشوند (کارخانه های الکل و تنباکو که آنها در آن کار میکنند به “بات” فروخته شده و ۱۲ کارخانه در پایان این ماه تعطیل می شود و کارگران میخواهند حقوق خود را در مورد دستمزدها و سایر مزایا حفظ کنند) روزه مرگ را آغاز میکنند. من میخواهم گرایش بین المللی مارکسیستی همبستگی خود با کارگران تکل در ترکیه را نشان دهد”.
____
کارگران، خانواده هاشان و حامیانشان در هوای بسیار سرد تظاهرات کرده اند تا به تصمیم ناگهانی دولت برای بستن کارگاههایشان در پایان ژانویه ۲۰۱۰ اعتراض کنند.
اعتراضات از مقابل مقر حزب عدالت و توسعه (از احزاب سیاسی ترکیه که از سال ۲۰۰۲ در قدرت بوده و ریشه های اسلامی دارد) آغاز شد اما پلیس در روز ۱۶ دسامبر منطقه را پاکسازی کرد و تظاهرکنندگان را به پارکی در آن نزدیکی راند. پلیس روز بعد دور پارک سنگر بست و سپس با شلنگ آب و گاز اشک آور به سراغ تظاهرکنندگان آمد. خشونت پلیس بالا گرفت و تظاهرکنندگان را با باتوم زدند و بسیاری از آنها بیمارستانی شدند. مصطفی تورکل، رئیس “تگیدا-ایش” (سندیکایی که عضو “اتحادیه بین المللی کارگران غذا” IUF و نماینده کارگران است) و دبیر کل “تورک-ایش”، کنفدراسیون ملی، دستگیر شدند اما بعدازظهر همان روز آزاد شدند.
خشونت پلیس باعث برآشفتگی در پارلمان ترکیه شد اما حزب حاکم همچنان حاضر به پذیرفتن خواسته ی کارگران مبنی بر اعطای اشتغال دیگری به آنها به همراه مزایای کامل اشتغال (چنانکه در قانون خصوصی سازی آمده است) نیست.
معترضین در حال حاضر در مقابل مقر کنفدارسیون ملی اتحادیه های کارگری، تورک-ایش، هستند و دهها نفر از کارگران نیز همچنان در پارک به اعتصاب غذا ادامه میدهند (به عکس پایین نگاه کنید). علیرغم تلاشهای پلیس برای جلوگیری از ورود اتوبوسهای کارگران تکل شهر، شمار آنها مدام در حال افزایش است. شهر آنکارا به آنها در ورزشگاهها پناه داده و تگیدا-ایش غذا و حمل و نقل را بر عهده گرفته است.
کارگران تکل در ترکیه تصمیم گرفته اند پنجشنبه هفته دیگر اعتصاب غذا بدون آب (روزه مرگ) را آغاز کنند. روزه مرگ بسیار سریعتر از اعتصاب غذا، در عرض چند روز، به مرگ منجر میشود.
راستش را بخواهید من نمیدانم باید چه واکنشی نشان دهم. در تجربه سیاسی من چیزی نیست که مرا آماده ۱۲ هزار کارگر کند که میخواهند در مرکز شهر تا پای مرگ گرسنگی بکشند.
به نظرم اول از همه باید تخاصم را خلاصه کنیم. “تکل” قبلا شرکت انحصاری دولتی تمام کارخانه های تولید تنباکو و الکل در ترکیه بود. مدتی است که دولت به تعطیل این کارخانه ها مشغول است و این اواخر تصمیم گرفت تمام کارخانه های باقیمانده را هم تعطیل کند. به سایر کارگران تکل که حدودا ۱۲ هزار نفری میشوند پیشنهاد شد در بخش دولتی بمانند اما تنها با ۱۰ ماه تضمین شغل (دولت اخیرا به طور مضحکی این عدد را به ۱۱ ماه افزایش داد) و با کاهش شدید حقوق از دستمزد سابق کارگران. اسم این پیشنهاد را گذاشته اند “۴-C” و همین برخورد با کارگرانِ بخشهای دیگر هم شده و میشود. در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۹ حدود نیمی از کارگران باقیمانده از تمام کارگران تکل در سراسر ترکیه در آنکارا گرد آمدند و اعتراض به دولت را آغاز کردند. پیش از این، در ۲۵ نوامبر، اتحادیه های کارگری چپگرا اعتصاب عمومی یک روزه ای سازمان دادند و این حرکت کارگران تکل مصادف بود با تظاهرات آتش نشانها در استانبول که قرار بود به زودی شغل خود را از دست بدهد و همچنین اعتصاب یک روزه کارگران راهآهن در چندین شهر در اعتراض به اخراج چندین کارگر راه آهن بخاطر اعتصاب در ۲۵ نوامبر.
پاسخ دولت به این مبارزات که در واقع به طور همزمان صورت گرفت بسیار وحشیانه بود. پلیس ضدشورش با گاز اشک آور و تانک آب به مردم حمله کرد و کارگران را کتک زد و مردم را دستگیر کرد. اعتصاب کارگران راه آهن به شدت در هم کوبیده شد، تعداد کارگرانی که شغل خود را از دست دادند تا نزدیک ۵۰ افزایش یافت و در شرایط سرکوب و همچنین واکنش مسافرین (که مدیریت آنها را علیه اعتصابیون برانگیخته بود) و احتمالا پلیس، کارگران راه آهن از ادامه کار بازماندند. آتش نشانها نیز به نظر در هم کوبیده شدند و تا مدتی تظاهرات نکردند.
از طرف دیگر کارگران تکل با اعمال وحشیانه پلیس به جای سرکوب شدن، بیشتر رادیکال شدند. در ابتدا (فکر میکنم در روز اول) آنها سعی کردند تظاهرات های خود را مقابل مقر ملی حزب حاکمِ عدالت و توسعه انجام دادند و به آنها حمله شد و سپس (فکر میکنم در روز دوم) سعی کردند در پارکی بزرگ در مرکز آنکارا تظاهرات کنند که کارگران مبارز سنتاً از آن استفاده می کنند و این بار هم مورد حمله وحشیانه قرار گرفتند و پلیس تا آنجا پیش رفت که کارگران را به استخر درون پارک هل داد که با توجه به زمستان بسیار سردِ آنکارا برای سلامتی کارگران خطرناک بود.
پس از این ماجرا، کارگران موفق شدند در حرکتی خودجوش مقابل ستاد ترک-ایش، کنفدراسیون اتحادیه های کارگری ترکیه، قدیمیترین و بزرگترین کنفدراسیون اتحادیه های کارگری در ترکیه گرد هم بیایند که چنانکه سایرین گفته اند تاریخ بدنامی دارد. قرار بود کارگران از آن پس هر روز بیرون ستاد ترک-ایش تظاهرات کنند. مصطفی تورکل، رئیس اتحادیه کارگران تنباکو، الکل، غذا و صنایع مربوط (تگیدا-ایش) روز پنجشنبه گفت کارگران تکل مقابل مقر کنفدراسیون اتحادیه های کارگری ترکیه (ترک-ایش) بست می نشینند و به اعتصاب غذا دست میزنند مگر به پاسخی از سوی دولت برسند.
به گفته آژانس خبری آنکا موج اول تظاهرات کارگرانی که در جریان خصوصی سازی تکل، شرکت انحصاری الکل و تنباکو در ترکیه، اخراج شدند، امروز بدون هیچگونه چشم انداز حل اختلافات به پایان میرسد و موج دوم قرار است روز جمعه آغاز شود و ایندفعه معترضین قصد دارند دست به اعتصاب غذا بزنند.
پس از اینکه همه پرسی سراسری که هفته گذشته بین کارگران انجام شد به تصمیم ادامه اعتراضات انجامید، در روز ۲۴ام، اتحادیه کارگران تنباکو، نوشیدنی و غذا (تگیدا-ایش) از کارگران شاغل در کارخانه های تکل در سراسر کشور خواست به اعتصاب در آنکارا بپیوندند که روز جمعه آغاز میشود. طبق این طرح، کارگران در سه روز اول بست می نشینند. اگر به پاسخی نرسیدند با سه روز اعتصاب غذا ادامه میدهند و در نهایت تمام غذا و آب را قطع میکنند. موج دوم تظاهرات قرار است با کارگران بیشتری همراه باشد و نسبت به موج اول، که ۱۵ دسامبر آغاز شد و یک ماه طول کشید، سفت و سختتر خواهد بود.
فکر میکنم خوب باشد در اینجا اطلاعاتی در مورد ماهیت مبارزه تکل بدهیم. آیا مبارزه تکل را اتحادیه های کارگری سازمان دادند؟ این سوال اینجا مطرح شد و اولین سوالی بود که خود ما هم پرسیدیم. تمام کارگران تکل در اتحادیه سازمان یافته اند.
مبارزه تکل اینگونه بود: تمام نمایندگان اتحادیه ها از تمام شاخه ها جلسه ای داشتند و تصمیم گرفتند کمیته اعتصاب تشکیل دهند چون فکر میکردند واضح است که اتحادیه کارگری یا کنفدراسیون احتمالا کاری نمیکند. بیش از سی نفر از نمایندگان اتحادیه ها صحبت از این میکردند که چه کنند و چگونه علیه اتحادیه واکنش نشان دهند و غیره. اما وقتی زمان عمل و زمان ایستادن مقابل اتحادیه رسید اکثریت عظیم نمایندگان اتحادیه ها تغییر موضع دادند و طرف اتحادیه را در مقابل آن نمایندگانی گرفتند که به ما گزارش دادند چه اتفاقی افتاده. مسلم است که این تجربه ناکام چیزی از کارگر بودن نمایندگانی که تغییر موضع دادند کم نمیکند و نشان از جبهه گیری بنیادین و نهایی هم ندارد اما میتوان گفت این یکی از حوادث متعددی بود که به گسست کامل از اتحادیه یا طرفداری کامل از اتحادیه از سوی نمایندگان کارگریِ در حین مبارزه انجامید. پیش بینی من این است که چنین اتفاقی وقتی درون مبارزه از سوی نمایندگان کارگری صورت میگیرد که اتحادیه فعالانه از کارگران بخواهد سر کار بازگردند.
ارزشش را دارد که مختصرا به جو مقابل مقر ترک-ایش هم اشاره کنیم تا تصویری از پیش رفتن مبارزه تکل و شرایطی که ما در آن مداخله کردیم بدهیم. خود ساختمان که اکنون با انبوه پوسترها، شعارها و پرچمها تزئین شده است (که بعضی از آنها را خود کارگران تدارک دیده اند) تا حدودی یادآور ساختمان کنفدراسیون عمومی کارگران یونان پس از اشغال توسط کارگران در دسامبر ۲۰۰۸ است. ابتدا تعدادی پرچمهای ترکیه هم در کار بود اما آنها را برداشتند. احتمالا کارگران کرد هم به اندازه کارگران ترک درگیر مبارزه هستند و یکی از شعارهایی که کارگران فریاد میزنند هست: “کارگران کرد و ترک به همراه هم!”. کارگران مجمع عمومی ندارند اما خیابان کوچک مقابل مقر ترک-ایش به مجمع عمومی غیررسمی اما دائم بدل شده که در آن کارگران از کارخانههای مختلف از سراسر ترکیه و همچنین پرولترهایی که به حمایت کارگران تکل آمدهاند (و البته انقلابیون) مدام در حال بحث با یک دیگر، بررسی موقعیت و تلاش برای یافتن راه پیشروی مبارزه هستند. غالب ترین موضوع بحث طرح اعتصاب عمومی است.
بگذریم چنانکه در ابتدا گفتم کارگران با یافتن محل اقامت مشکل داشتند و بسیاری از پرولترها، بیشتر دانشجویان با پیشینۀکارگری، تلاش برای جا پیدا کردن برای کارگران تکل را آغاز کرده اند. ما هم همین کار را کردیم و اتفاقا افتخار میزبانی کارگرانی را داشتیم که از رزمنده ترین و با بیشترین آگاهی طبقاتی در مبارزه تکل بودند. در ضمن در چند مورد با کارگران دیدار کردیم، با آنها صحبت کردیم، با آنها بحث کردیم، با آنها برای بحث بیشتر به قهوه خانه و پاب رفتیم و … با بسیاری از کارگران رزمنده ای که شانس میزبانیشان را نداشتیم هم روابط خوبی ایجاد کردیم.
ما به عنوان کمونیست، و در ضمن به عنوان پرولترهای انقلابی، تمام مبارزات کارگران را مبارزات کل طبقه و در نتیجه مبارزات خودمان می بینیم. این چشم انداز به ما امکان داد پیوندهای دوجانبه همبستگی و رفاقت با کارگران مبارز در سطح فردی ایجاد کنیم. کارگران تکل به خوبی میدانند که اگر بقیه طبقه به حمایت از آنها بر نخیزد محکوم به شکست هستند و بسیار خوشحالند که حداقل بعضی ها در همبستگی با آنها هستند اما در ضمن به فکر بهترین راه ها برای خروج از انزوا هستند. آنها به دنبال همبستگی طبقاتی هستند نه فقط در ترکیه که در سطح بین المللی. مثلا اولین کارگر تکل که با او صحبت کردم امروز با غرور به من میگفت که در اخبار دیده در سوئیس اعتصابی به حمایت از اعتصاب تکل انجام میشود. در نتیجه بخش عمده ای از صحبتهایمان با کارگران بر پایه این بود که چگونه میتوانیم مبارزه را گسترش دهیم و چگونه میتوانیم مبارزه را به دست گیریم. یکی از فکرهایی که به آن رسیدیم سازماندهی صندوق همبستگی بود که تحت کنترل مستقیم کارگران و نه اتحادیه باشد و به کارگرانی که مشکل دارند اعطا شود. فکر دیگری که با کارگران راجع به آن صحبت کردیم تلاش مستقیم خود کارگران برای گسترش مبارزه به جای مجبور کردن ترک-ایش به این کار و برداشتن قدم هایی مثل ایجاد ارتباط با کارگران آتش نشانی و راه آهن و همچنین سایر بخشها بود که به زودی با همین شرایط ۴-C روبرو می شوند (مثلا کارگران صنعت شکر). در واقع پیوندهایی بین کارگران تکل و آتش نشانها برقرار شده و آنها از مصمم بودن کارگران تکل قدرت گرفته اند و دوباره دست به تظاهرات زدهاند. با این حال کارهای زیادی در این زمینه صورت نگرفته و صحبت ها ادامه دارد. ما بروشوری درست کردیم و در واقع توانستیم پیش از چاپ آن با بعضی از رزمنده ترین کارگران صحبت کنیم. این بروشور که امیدواریم در نهایت ترجمه اش کنیم با برخورد خوبی مواجه شد و بعضی کارگران بین خودشان راجع به آن صحبت کردند و پس از اینکه ما به توزیع شان خاتمه دادیم از ما خواستند چند تایی برایشان آماده کنیم تا به همراه کارگری که به شهر آدیامان میرفت به آنجا فرستاده شوند و بین کارگران توزیع شود. از همه این ها گذشته، که برای ما خیلی هیجان انگیز بوده، واضح است که نفوذ دخالت ما در مبارزه، با توجه به قدرت عددی محدودمان، ناچیز است.
مبارزه تکل همچنان پیش میرود و الان وقت گرفتن تمام درسها از آن نیست. اما اگر تئوری را در مقابل درسهای گرفته از آن و تحلیلهای در عمل انجام شده قرار دهیم خطای مرگباری مرتکب شده ایم و این کار عدم توجه به این واقعیت است که تئوری کمونیستی چیزی نیست مگر مجموعه ای از تحلیلها و درسها و فرمولبندیهایی که از عمل زندۀ مبارزات کارگری گرفته شده است.
لطفاً پیغام های همبستگی و حمایت را به editor@marxist.com بفرستید. ما این پیغام ها را به کارگران تکل میفرستیم.
(بعضی اطلاعات این مقاله از آی.یو.اف، اتحادیه بین المللی کارگران غذا، گرفته شده است).
منبع: در دفاع از مارکسیسم، وبسایت “گرایش بین المللی مارکسیستی” Marxist.com)، ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰)
منبع: اتحاد کارگری
